29 marca 2024
Kawa - skąd pochodzi jej nazwa?

Kawa - skąd pochodzi jej nazwa?

Kawa – skąd pochodzi jej nazwa?

Kawa – skąd pochodzi jej nazwa? Palona i mielona, lub przetworzona na rozpuszczalny w wodzie proszek, na gorąco lub na zimno, zabielana lub czarna, na słodko lub na gorzko – każdy lubi ją w nieco innej odsłonie. Jednak trudno znaleźć kogoś, kto potrafi zacząć dzień bez filiżanki lub kubka swojej ulubionej kawy. Jak to się stało, że napój ten zawojował cały świat i skąd pochodzi jego dźwięczna, charakterystyczna nazwa?

Skąd pochodzi kawa?

Kawa prawdopodobnie pochodzi z Etiopii, gdzie mogła być spożywana jeszcze przed nastaniem naszej ery. Choć nie znamy sprawdzonych doniesień na temat tego jak naprawdę została odkryta, to po odległej przeszłości jak to zwykle bywa pozostały nam legendy. Jedna z nich głosi, że podróżnik przemierzający Afrykę natrafił na stado pobudzonych kóz i zaintrygowany odkryciem postanowił skosztować nasion, które wprowadzały je w ten stan. I tak właśnie odkrył kawę.

Kawa - skąd pochodzi jej nazwa?
Kawa – skąd pochodzi jej nazwa?

Niezależnie od tego jak odkryto dobroczynne właściwości kawy, wiemy że to prawdopodobnie beduini spopularyzowali picie tego napoju w arabskim kręgu kulturowym, a około XV wieku była już dobrze znanym w handlu produktem. Początkowo traktowana jako niebezpieczna używka i uważana za niezwykle szkodliwą dla zdrowia, szybko oczyściła swoje imię z tych zarzutów, stała się legalna i wkrótce rozpoczęła podbój całego świata.

Gdy zaczęła zwyciężać podniebienia europejskich koneserów, jej intensywny smak uczyniono bardziej swojskim i przystępnym dla naszego podniebienia eksperymentując z dodawaniem do niej nie tylko takich produktów takich jak cukier i mleko, ale także soli i pieprzu. W pewnym momencie kawa stała się tak lubiana i popularna, że gdy na polskich ziemiach jej brakowało, próbowano zastępować ją paloną cykorią, zbożem, żołędziami, a nawet bobem.

Zobacz również:

A skąd pochodzi nazwa kawa?

Wśród językoznawców nie ma zgody co do tego, skąd właściwie trafiło do naszego polskiego języka słowo kawa, proponują jednak kilka teorii. Spośród najbardziej popularnych z nich wymienić należy pochodzenie od tureckiego słowa kahve, arabskiego kahwa oraz włoskiego caffe. Nie należy przy tym pomijać etiopskiego Królestwa Kaffy, bo być może to właśnie jemu zawdzięczamy nie tylko nazwę, ale i w ogóle możliwość rozpoczynania dnia od ulubionej, aromatycznej kawy.

Od tureckiego kahve

Turecki wydaje się być oczywistym tropem. Wszak to właśnie ludzie posługujący się tym językiem przywieźli na europejskie ziemie kawę i tu ją piali, a następnie pozostawili swoje zapasy wycofując się z Europy po próbach jej zawojowania. Czy wraz z workami drogocennego ziarna zostawili po sobie również nazwę, której używamy do dzisiaj? Tego niestety tak naprawdę nie wiemy.

Od arabskiego kahwa

Wśród językoznawców popularna jest za to opinia, że nasza nazwa kawa pochodzi od arabskiego słowo kahwa. Co ciekawe, kahwa oryginalnie nie musiała oznaczać właśnie kawy – prawdopodobnie słowo to odnosiło się także do wina i najpewniej właśnie takie było jego starsze, pierwotne znaczenie. Czy to ciemny, intensywny kolor i zapach łączący oba te napoje sprawił, że słowem kahwa stanowiącym nazwę wina, z czasem zaczęto nazywać również podobnie wyglądającą kawę? Tego możemy tylko się domyślać.

Od włoskiego caffe

Niektórzy są zdania, że nasza polska kawa pochodzi od włoskiego caffe, które z czasem uległo spolszczeniu do formy, którą posługujemy się dzisiaj. W praktyce jednak oznaczałoby to ponownie, że nasza kawa pochodzi od arabskiego kahwa, bo to właśnie od tego słowa prawdopodobnie utworzona została włoska caffe. Według tej teorii, to Włosi pierwsi zetknęli się ze słowem kahwa i włączyli je do swojego języka, a dopiero potem od Włochów zapożyczyliśmy je my.

Od etiopskiej Kaffy

Kaffa pierwotnie było niezależnym Królestwem, istniejącym od XIV wieku. W 1897 zostało podbite i stało się prowincją Etiopii, położoną w południowo-zachodniej części kraju i tak pozostało aż do 1998 roku. Obecnie teren ten znany jest pod nazwą Strefy Keffa, należącej do Regionu Narodów, Narodowości i Ludów Południa. To, co zawsze wyróżniało ten teren to niezwykle żyzne i urodzajne gleby, nadające się idealnie do uprawy kawowca. Przypuszczalnie to właśnie tam zostały odkryte po raz pierwszy wspaniałe właściwości kawy – napój ten pito w tych regionach już w pierwszym wieku przed naszą erą. To właśnie z tych rejonów pochodzą także niektóre legendy wyjaśniające odkrycie energetyzujących właściwości zawartej w kawie kofeiny. W opowiadanej na tych terenach wersji historii jednak kawę odkrył nie podróżnik, ale pasterz imieniem Kaldi, który wyruszył na poszukiwania zaginionego stada kóz. Czy jednak dokładne pochodzenie słowa kawa jest w istocie aż tak ważne? Okazuje się, że nie. Jeśli przyjrzymy się nazwie napoju w różnych językach odkryjemy, że w w wielu z nich korzystano z tego samego wzorca etymologicznego. W języku suahili zamówimy więc napój o nazwie kahawa, w Chinach poprosimy o Kafei, a w Japonii o Koohii. W Danii napijemy się Kaffe, w Grecji Kafes, a w Tajlandii Gafae. Niezależnie więc od tego, skąd pochodzi nazwa kawa i gdzie aktualnie przebywasz – jeśli o nią poprosisz, jest duża szansa, że to właśnie kawy się napijesz.